Aşık Veysel'in hayatı, eserleri...

Âşık Veysel (asıl adı: Veysel Şatıroğlu) (d. 1894, Şarkışla, Sivas - ö. 21 Mart 1973), Türk halk ozanı.

Sivas ili Şarkışla ilçesinin Sivrialan köyünde çiftçi bir ailenin çocuğu olarak doğan Âşık Veysel, 7 yaşında geçirdiği çiçek hastalığı sonucunda sol gözünü, bir talihsizlik sonucuyla da sağ gözünü kaybetti. Babasının, Âşık Veysel'e oyalanması için aldığı sazla önce başka ozanların türkülerini çalmaya başladı, 1933 yılında tanıştığı Ahmet Kutsi Tecer'in teşvikleriyle kendi sözlerini yazıp söylemeye başladı.

Âşık geleneğinin son büyük temsilcilerinden olan Âşık Veysel, bir dönem yurdu dolaşarak Köy Enstitüleri'nde saz hocalığı yaptı. 1970'li yıllarda Hümeyra, Fikret Kızılok, Esin Avşar gibi bazı müzisyenler Âşık Veysel'in deyişlerini düzenleyerek yaygınlaşmasını sağladı. Şarkışla'da her yıl adına şenlikler yapılır.

Eserlerinde Türkçesi yalındır. Dili ustalıkla kullanır. Yöntemi gösterişsiz ve nerdeyse kusursuzdur. Yaşama sevinciyle hüzün, iyimserlikle umutsuzluk şiirlerinde iç içeydi. Doğa, toplumsal olaylar, din ve siyasete ince eleştiriler yönelttiği şiirleri de var. Şiirleri, Deyişler (1944) , Sazımdan Sesler (1950) , Dostlar Beni Hatırlasın (1970) isimli kitaplarında toplandı. Ölümünden sonra Bütün Şiirleri (1984) adıyla eserleri tekrar yayınlandı.

Aşık Veysel Şatıroğlu ( 1894)- (1973)

Sivas'ın Şarkışla ilçesine bağlı Sivrialan Köyü'nde doğdu. Yedi yaşında iken çiçek hastalığına yakalanarak gözlerini kaybetti. Babasının telkiniyle saz çalıp şiir söylemeye başladı. Ahmet Kutsi Tecer'in yardımıyla yurt çapında tanındı. Köy Enstitülerinde halk türküsü öğretmenliği yaptı. TBBM tarafından özel bir kanunla kendisine maaş bağlandı. Halk şiirinin başarılı örneklerini verdi. Şiirlerinde dünyanın geçiciliği, ölüm, kardeşlik, birlik-beraberlik ve sevgi gibi temaları işledi. Şiirleri, Dostlar Beni Hatırlasın adı altında bir kitapta toplandı.

Şiirlerinden örnekler;


GÖNÜL BİR GÜZELİ SEVMİŞ

Gönül bir güzeli sevmiş ayrılmaz
Dolanır peşinde çoban misâli
Hiç kimse bu derdin dermânın bilmez
Azmış yaraları perişan hali

Lokman çâre bulmaz yoktur Eflâtun
Yârdan ayrılması ölümden çetin
Elde endaz ettim bu aşkın atın
Terkettim sılayı vatanı ili

Ferhat Şirin için kestiği taşlar
Benim senin için döktüğüm yaşlar
Seni yaksın beni yakan ateşler
Yaktı bu sinemi savruldu külü

Arılar bal için bekler petekler
Alır her çiçekten verir emekler
Mecnun Leylâ için pınarı bekler
Ben de bir yâr için olmuşum deli

Evvelden var idi bu sevda bende
İlikte damarda cesette canda
Ölünce hû çeksin kemiğim sinde
Dünyâda durunca Veysel'in dili
-----------------------------------------------------------

GÜZELLİĞİN ON PAR'ETMEZ

Güzelliğin on par'etmez
Şu bendeki aşk olmasa
Eğlenecek yer bulaman
Gönlümdeki köşk olmasa

Tâbirin sığmaz kaleme
Derdin dermândır yâreme
İsmin yayılmaz âleme
Âşıklarda meşk olmasa

Kim okurdu kim yazardı
Bu düğümü kim çözerdi
Koyun kurt ile gezerdi
Fikir başka başk'olmasa

Güzel yüzün görülmezdi
Bu şak bende dirilmezdi
Güle kıymet verilmezdi
Âşık ve maşuk olmasa

Senden aldım bu feryâdı
Bu imiş dünyanın tadı
Anılmazdı Veysel adı
O sana âşık olmasa

Siirleri:

AGLAR VEYSEL CIKMAZ SESI, "Ah cektikce erir gider/ Yuregimin yagi benim "
AGLAYI AGLAYI VARDIM PINARA, "Aglayi aglayi vardim pinara/ Kirli yagligimi yuvermediler "
ALA GOZLU BENLI DILBER, "Ala gozlu benli dilber / Bir gun gelsen bize dogru"
ALDANMA CAHiLiN KURU LAFINA, "Aldanma cahilin kuru lafina/ Kultursuz insanin kulu yalandir "
ANLATAMAM DERDIMI DERTSIZ INSANA," Anlatamam derdimi derdsiz insana / Derd cekmeyen derd kiymetini bilemez"
Allah birdir Peygamber Hak / Rabbul alemindir mutlak
ANAMA," Dokuz ay koynunda gezdirdi beni / Ne cefalar cekti ne etti Anam"
ASIKLAR - I," Kardeniz gibi kukrer cosarsa / Dalgasi gelince yaman asiklar"
ASIK VEYSEL'IN SON SIIRI," Selam saygi hepinize / Gelmez yola gidiyorum"
Askin beni elden ele gezdirdi / Cok dolandim bulamadim esini
ASLIMA KARISIP TOPRAK OLUNCA, "Aslima karisip toprak olunca/ Cicek olur mezarimi suslerim "
BENDEN SELAM SOYLEN VEFASIZ YARE," Benden selam soylen vefasiz yare / Gurbet benim olsun sila kendine"
Beni hor gorme kardesim / Sen altindin ben tunc muyum
BILMEM HAYAL MIYDI YOKSA DUS MUYDU, "Bilmem hayal miydi yoksa dus muydu/ Gonul arzusunu buldu bu gece "
BIR DERD EHLI BULSAM DERDIM SOYLESEM, "Bir derd ehli bulsam derdim soylesem/ Iyi olmaz derdlerim halim n'olacak "
BIR HAYAL PESINDE DOLANDIM DURDUM, "Bir hayal pesinde dolandim durdum/ Asla terk etmezem sanma unuttum "
BIR KUCUK DUNYAM VAR ICIMDE BENIM, "Bir kucuk dunyam var icimde benim / Mihnetim ziynetim bana kafidir"
BOYLE DUSMUS PAYIM BENIM, "Bir pipom var yamalikli/ Palto giyerim alikli/ Oglum kizim carikli "
BU ALEMI GOREN SENSIN, "Bu alemi goren sensin/ Yok gozunde perde senin "
CAMLIBEL, "Bir yar icin diyar diyar dolandim/ Yoruldum da Camlibel'e yaslandim "
CARIK-MES KONUSMASI, Carik soyluyor: / Aman kardes cok usudum / Sen kosede ben disarda "
COK YALVARDIM COK YAKARDIM, " Cok yalvardim cok yakardim/ Uyanmadi kara bahtim "
DELI GONUL DEGME CAYDAN BULANMAZ, "Deli gonul degme caydan bulanmaz / Cosarsa dalgasi kendinden olur"
DOSTLAR BENI HATIRLASIN, "Ben giderim adim kalir/ Dostlar beni hatirlasin "
DURUM, "Dunya debdil oldu durum degisti./ Kimi aya gider kimi cennete. "
DUNYA GENIS IDI SIMDI DARALDI, "Dunya genis idi simdi daraldi / Cikip gidecegin yer belli degil"
DUNYADA TUKENMEZ BIR MURAD IMIS, Dunyada tukenmez murad var imis / Ne alani gordum ne murad gordum"
ESIM YOKTUR BULAMADIM, "Senin askin beni mecnun / Edem dedi olamadim"
Ey hocam karisma Hikmetullaha / O derya derindir giren bogulur
GALIBA DUNYANIN SONUNA KALDIK, "Galiba dunyanin sonuna kaldik / Gelin belli degil kiz belli degil"
GINE MI AGLADIN KIRPIKLER NEMLI, "Gine mi agladin kirpikler nemli/ Dostum nicin giymissin karalar "
GOKLERDEN SUZULDUM TERTEMiZ INDIM, "Goklerden suzuldum tertemiz indim/ Yere indim yedi renge boyandim "
GONUL SANA NASIHATIM," Gonul sana nasihatim / Cagrilmazsan varma gonul"
GUZELLIGIN ON PAR'ETMEZ, "Guzelligin on par'etmez/ Bu bendeki ask olmasa "
HAYAL BANA YAKIN YAR BANA UZAK, "Hayal bana yakin yar bana uzak/ Sevdasi basima dolanir gitmez "
HEPIMIZ BU YURDUN EVLATLARIYIZ," Bu nasil kavgalar cirkin dogusler / Hepimiz bu yurdun evlatlariyiz"
ISDE HIYLE, SOZDE YALAN OLMASA, "Insanoglu dogru yoldan sasmazdi/ Isde hiyle, sozde yalan olmasa "
ISTANBUL, "Sevgisi icimde yasayip duran/ Nazli guzellerin sirin Istanbul "
KARA TOPRAK, "Dost dost diye nicelerine sarildim/ Benim sadik yarim kara topraktir "
Kirk yasimdan sonra kalbime ilham / Eristi Mevladan bir ihsan oldu
MECNUN GIBI DOLANIYORUM COLLERDE," Mecnun gibi dolaniyorum collerde / Hayal beni yeldiriyor yel gibi"
MEKTUP , "Yeni mektup aldim gul yuzlu yardan / Gozetme yollari, gel deyi yazmis. "
MEMLEKETE DESTAN OLDUM ," Memlekete destan oldum / Karim beni begenmedi "
MIMAR, "Bu dunyayi kuran mimar/ Ne bos saglam temel atmis "
NELER YAPTI BANA KADER, "Neler yapti bana kader / Uyansana kara bahtim"
SABAHTAN BIR GUZEL GORDUM," Sabahtan bir guzel gordum / Suya gelmisti pinara"
SAKLARIM GOZUMDE GUZELLIGINI," "Saklarim gozunde guzelligini / Her neye bakarsam sen varsin orda"
SALINIP GIDERKEN BOYUNU GORDUM, "Salinip giderken boyunu gordum/ Selvi miydi fidan miydi boy muydu "
SAZIM'A, "Ben giderim sazim sen kal dunyada / Gizli sirlarimi asikar etme"
"Sen bir ceylan olsan ben de bir avci / Avlasam collerde saz ile seni
SEN BIR CICEK OLSAN BEN BIR YAZ OLSAM, "Her sabah her sabah suya giderken / Yar yolunda toprak olsam toz olsam"
SENIN YOLUNDA YOLUNDA, "Heder oldu genclik cagim/ Senin yolunda yolunda "
SIZ SAG OLUN BIZ SELAMET GIDELIM," Kalkti deli gonul kismet ayrildi / Siz sag olun biz selamet gidelim"
TURKUZ TURKU CAGIRIRIZ, "Dunya dolsa sarkiyilan / Turkuz turku cagiririz "
TURLU TURLU SEDA VERIR AGACLAR, "Yel estikce dalgalanir dallari / Turlu turlu seda verir agaclar"
UYAN BU GAFLETTEN, "Devri Cumhuriyet asri yirmi/ Uyan bu gafletten uyuma yurttas "
UZUN INCE BIR YOLDAYIM, "Uzun ince bir yoldayim/ Gidiyorum gunduz gece "
VATAN SEVGISINI ICTEN DUYANLAR, "Vatan sevgisini icten duyanlar/ Sitki ile calisir benimseyerek"
YETER GAYRI YUMMA GOZUN KOR GIBI, "Kambur felek sanki beni kayirdi/ Esten dosttan nazli yardan ayirdi"

Âşık Veysel, (asıl adı: Veysel Şatıroğlu d. 1894 – ö. 21 Mart 1973). Türk halk ozanı.

Sivas’ın Şarkışla ilçesinin Sivrialan köyünde doğan Şatıroğlu, yedi yaşında geçirdiği çiçek hastalığı sonucunda gözlerini kaybetmiştir. Babasının oyalanması için aldığı sazla önce başka ozanların türkülerini çalmaya başlamış, 1933′te tanıştığı Ahmet Kutsi Tecer’in teşvikleriyle kendi sözlerini yazıp söylemeye başlamıştır.

Âşık geleneğinin son büyük temsilcilerinden olan Âşık Veysel, bir dönem yurdu dolaşarak Köy Enstitüleri’nde saz hocalığı yapmıştır.

1970′li yıllarda Hümeyra, Fikret Kızılok, Esin Afşar vb. birçok müzisyen Veysel’in deyişlerini düzenleyerek yaygınlaşmasını sağlamıştır.




Edebi Kişiliği
Türkçesi yalındır. Dili ustalıkla kullanır. Yöntemi gösterişsiz ve nerdeyse kusursuzdur. Yaşama sevinciyle hüzün, iyimserlikle umutsuzluk şiirlerinde iç içeydi. Doğa, toplumsal olaylar, din ve siyasete ince eleştiriler yönelttiği şiirleri de var. Şiirleri, “Deyişler” (1944) , “Sazımdan Sesler” (1950) , “Dostlar Beni Hatırlasın” (1970) isimli kitaplarında toplandı. Ölümünden sonra “Bütün Şiirleri” (1984) adıyla eserleri tekrar yayınlandı.


Hayatı Belgesel TRT Kayıtları




Fotoğraf Albümüyle


Aşık Veysel - Ne Ötersin Dertli Dertli


BENİM SADIK YARİM KARA TOPRAKTIR.

Dost dost diye nicesine sarıldım
Benim sadık yarim kara topraktır
Beyhude dolandım boşa yoruldum
Benim sadık yarim kara topraktır

Nice güzellere bağlandım kaldım
Ne bir vefa gördüm ne fayda buldum
Her türlü isteğim topraklan aldım
Benim sadık yarim kara topraktır

Koyun verdi kuzu verdi süt verdi
Yemek verdi ekmek verdi et verdi
Kazma ile döğmeyince kıt verdi
Benim sadık yarim kara topraktır

Adem’den bu deme neslim getirdi
Bana türlü türlü meyve getirdi
Her gün beni tepesinde götürdü
Benim sadık yarim kara topraktır

Karnın yardım kazmayınan bel inen
Yüzün yırttım tırnağınan elinen
Gene beni karşıladı gülünen
Benim sadık yarim kara topraktır

İşkence yaptıkça bana gülerdi
Bunda yalan yoktur herkes de gördü
Bir çekirdek verdim dört bostan verdi
Benim sadık yarim kara topraktır

Havaya bakarsam hava alırım
Toprağa bakarsam dua alırım
Topraktan ayrılsam nerde kalırım
Benim sadık yarim kara topraktır

Dileğin var ise iste Allah’tan
Almak için uzak gitme topraktan
Cömertlik toprağa verilmiş haktan
Benim sadık yarim kara topraktır

Hakikat ararsan açık bir nokta
Allah kula yakın kul da Allah’ta
Hakkın gizli hazinesi toprakta
Benim sadık yarim kara topraktır

Bütün kus’rumuzu toprak gizliyor
Merhem çalıp yaralarım düzlüyor
Kclun açmış yollarımı gözlüyor
Benim sadık yarim kara topraktır

Her kim ki olursa bu sırra mazhar
Dünyaya bırakır ölmez bir eser
Gün gelir Veysel’i bağrına basar
Benim sadık yarim kara topraktır.


Aşık Veysel artık yarinin kollarında.



Kaynakça:

http://www.asikveysel.com/
http://tr.wikipedia.org/wiki/A%C5%9F%C4%B1k_Veysel
http://sozluk.sourtimes.org/show.asp?t=asik+veysel
http://www.cs.rpi.edu/~sibel/poetry/asik_veysel.html